Skip to main content Skip to page footer

Net Zero

Wat is netto nul?

Simpel gezegd betekent 'netto nul' dat de totale uitstoot van broeikasgassen van een organisatie (of stad, of land) lager is dan of gelijk is aan de uitstoot die ze uit de atmosfeer verwijdert. 147  Het is de balans tussen de hoeveelheid broeikasgassen die worden geproduceerd en die welke uit de atmosfeer worden verwijderd.
Netto nul, Net Zero in het Engels, betekent: geen uitstoot ‘onder de streep’. Emissies van broeikasgassen kunnen we niet voorkomen, ook als de energietransitie ‘voltooid is’. Daarom moet er gecompenseerd worden, zodat we netto op nul uitkomen. De resterende uitstoot kan worden gecompenseerd door bijv. het afvangen van CO2 of het planten van bossen. 148 
CO2-neutraal is niet hetzelfde als klimaatneutraal. CO2-neutraliteit moet eerder bereikt worden dan klimaatneutraliteit omdat er nog onvermijdbare uitstoot van andere broeikasgassen blijft plaatsvinden. 149  
Als we de klimaatdoelen willen halen, zal ons energiesysteem al tussen 2040 en 2045 CO2-neutraal moeten zijn. 150 De uitstoot moet zelfs negatief worden om de klimaatdoelen te halen, meent klimaatexpert Detlef Van Vuuren. 151 Uitgaand van een eerlijke ‘verdeling’, zullen hoog ontwikkelde landen, die al veel aan de opwarming hebben bijgedragen, eerder Net zero moeten bereiken dan armere landen die weinig hebben bijgedragen. Voor de EU, de VS en Japan betekent dat in 2040 al net-zero, China in 2043 en India, Indonesië, Brasilië in 2060. 152 
Volgens sommige deskundigen moet er veel veranderen om het doel te halen. “Het bereiken van netto nul emissies vereist een complete transformatie van de manier waarop we ons dagelijks leven en de wereldeconomie van energie voorzien.” 153 

is het haalbaar?

In Azië en Afrika zijn landen nog enorm aan het groeien in fossiel. Daar hebben ze geen doelen gesteld voor CO2-neutraliteit in 2050, maar voor 2060 of zelfs 2070. Daarom wordt in de hele wereld uitkomen op netto nul waarschijnlijk extreem ingewikkeld, zegt Rene Peters, energiedeskundige van kennisinstituut TNO. 154 
De vraag naar fossiele brandstoffen is nog steeds niet aan het dalen en gaat dit jaar gewoon omhoog. 
Zelfs de vraag naar kolen is wereldwijd nog echt niet dood. 155 

is het doel wel goed gesteld?

Als we blijven uitstoten tot 2050, stoot je genoeg uit voor 2,5° opwarming en moet je daarna extreem veel CO2 uit de lucht halen om terug te gaan naar 2°. Doe je dat op de goedkoopste manier met het planten van bomen, heb je daarvoor de oppervlakte nodig van alle landbouwgrond op de wereld en moeten die bomen ook nog minimaal 30 jaar blijven staan. Andere opties voor CO2-afvang kosten nog te veel energie, grondstoffen, oppervlak en tijd: dat is gewoon niet reëel, meent Marjan Minnesma, directeur duurzaamheidsorganisatie Urgenda. 156 
In 2035 zouden emissies van ‘ontwikkelde’ economieën met 80% gedaald moeten zijn en die van opkomende markten en ontwikkelende economieën met 60% (t.o.v. de niveaus van 2022) om het doel van 1,5° te halen. 157 'Netto nul' in 2050 is veel te laat, constateert Minnesma. Je moet veel sneller in actie komen en al binnen tien jaar zoveel mogelijk stoppen met fossiel. 158 

compensatie

Net Zero kan (zoals het er nu uit ziet) alleen bereikt worden door compensatie van de uitstoot. Dat betekent dat koolstofdioxide uit de atmosfeer verwijderd moet worden. Dat kan op verschillende manieren:
1. Emissies uit de lucht halen, met op de natuur gebaseerde methoden - zoals het herstel van natuurlijke koolstofputten zoals bossen, wetlands en veengebieden. 159 Aanplanten van nieuwe bossen gebeurt al op grote schaal, onder meer voor carbon credits.
2. Met nieuwe technologie, zoals koolstofafvang en -opslag. De ontwikkelingen hiervan gaan echter niet snel genoeg om dit op grote schaal in te zetten.
3. De straling van de zon dempen of tegenhouden. Geo-engineering is de verzamelnaam voor technologische oplossingen om de aarde te koelen.

Verantwoordelijkheid

Netto Nul wordt vooral gezien als zaak van overheid en bedrijfsleven. 160 Maar ook voor de consument is een rol weggelegd. Als individuen zijn we allemaal verantwoordelijk, om onze gewoontes te veranderen en duurzamer te leven, op een manier die minder schade toebrengt aan de planeet, stelt de Act Now-campagne van de Verenigde Naties. 161 

Energie en uitstoot

De meeste emissies zijn verbonden met energie, die 70% van de uitstoot veroorzaakt. De resterende 30% zijn broeikasgassen uit o.a. de landbouw. Het ligt daarom voor de hand het energie-verbruik te beperken. Vervangen van fossiele energie door duurzame energie is ook mogelijk, al zit daar ook een deel fossiel in. Productie van windmolens, zonnepanelen, waterkracht-centrales en transport van materialen gaat meestal met olie, gas en steenkool. Emissie-vrije energie is schaars, terwijl de vraag ernaar enorm is, want duurzame energie gebruiken wordt als positief gezien.

niet alleen energie

Bij broeikasgas emissies denk je al gauw aan CO2 en energie. Kolencentrales bijv. stoten veel CO2 uit en zware industrie, zoals de hoogovens. Maar er zijn ook andere broeikasgassen en andere bronnen. Zo komt in de landbouw veel methaan uit, een sterk broeikasgas.
 

Energievraag stuwt emissies

De enorme vraag naar energie is nog steeds sterk gekoppeld aan CO2 emissies, omdat het gros van de energie van fossiele brandstoffen komt. Het wereldwijde energieverbruik stijgt nog steeds, en daarmee de emissies, ondanks de afspraken om die te beperken.

koeling
Een warmer klimaat betekent dat veel mensen kortere of langere periodes van het jaar in grote hitte verkeren. De vraag naar koeling is sterk aan het stijgen. De verwachting is dat in 2050 de energie, nodig voor koeling en airco zo’n 90% hoger zal liggen dan in 2017. 162 

zelfs duurzame energie kan niet zonder emissie

Duurzame energie wordt gezien als de manier om de uitstoot terug te dringen. Maar ook die gaat gepaard met CO2-uitstoot. 163  Voor waterkrachtcentrales is veel beton nodig, wat grote uitstoot oplevert. Windmolens hebben een betonnen fundering en zijn opgebouwd uit staal, ook een grote uitstoter. De wieken zijn van kunststof, gemaakt uit fossiele brandstoffen. Zonnepanelen vragen ook fossiele energie, o.a. voor het transport van de fabriek naar het dak.


Emissies terugdringen

Om de emissies terug te dringen is het dus verstandig naar het energieverbruik te kijken en niet alleen naar de (elektriciteit) opwekking. Efficiency verhogen is een belangrijk middel, maar het toegenomen energieverbruik heeft de positieve effecten van veranderingen in technologie vrijwel teniet gedaan in de afgelopen paar decennia. 164  We zullen daarom niet alleen het gebruik van fossiele brandstoffen moeten beperken, maar ook onze vraag naar energie verminderen. 165 

homecontactnotes