Om de emissies terug te brengen, moet fossiele energie worden ‘uitgeruild’ voor niet-fossiele,
is de gedachte. De energie die we gebruiken moet daarom komen van duurzame bronnen. Zon, wind en waterkracht zijn de belangrijkste. Andere vormen zijn ‘nog in ontwikkeling’. Biomassa wordt wel als duurzame energiebron gezien, maar is omstreden.
De energie transitie is een belangrijk element in de net-zero emissie route. De ontwikkelingen gaan langzaam, al stijgt het aandeel duurzaam snel. Wat steevast over het hoofd wordt gezien is dat transitie vooral betekent: elektriciteit. Maar voor ‘verwarming’ en ‘industrie’ is veel meer nodig dan dat. En de 4 belangrijste grondstoffen zijn niet met elektra te produceren.

Het verstoken van olie, kolen en gas warmt de planeet op. ¹²³ Om het klimaatprobleem op te lossen moeten we de belangrijkste oorzaak wegnemen: emissies van fossiele brandstoffen. ¹²⁴ Energieverbruik veroorzaakt het grootste deel van de emissies, ca. 73%. ¹²⁵ Het vervangen van fossiel door duurzaam wordt gezien als de meest praktische oplossing, gelet op de fysische, financiële, politieke en milieu factoren. ¹²⁶ 

In de grafiek is het ‘breekpunt’ duidelijk te onderscheiden. Fossiele brandstoffen worden in sneltreinvaart afgebouwd en duurzame energiebronnen schieten als paddestoelen uit de grond.

Duurzame energie komt wel meer beschikbaar, maar blijft voorlopig veel te weinig. Terwijl de vraag ernaar stijgt, omdat de wereld-energievraag enorm is. Elektriciteit is slechts klein deel van totale energievraag.
Er is een energietransitie nodig, maar die komt er niet van de ene op de andere dag. Dat zou zomaar nog decennia kunnen duren.

Het doel is: ‘netto nul’, in 2050 
Maar is dat doel nog ‘actueel’? Moet het niet bijgesteld worden? Volgens ‘oude’ afspraken mikken we op 2050, maar nieuwe ontwikkelingen maken die termijn onzeker. Zo wordt voor rijke landen het jaar 2040 genoemd, als net-zero doel.

Is het te doen? En hoe loopt de route?

Een enorme inspanning

De overgang naar klimaatneutraliteit is een enorme uitdaging en vraagt om een diepgaande transformatie in alle belangrijke sectoren van de economie. Dit betekent een ingrijpende verandering van de manier waarop energie, land en watervoorraden worden gebruikt. ¹²⁷ 

Forse reductie vereist

Alle klimaat scenario’s ‘geven aan’ dat het aanbod wereldwijd van fossiele brandstoffen sterk moet dalen, tussen 2020 en 2050. kolen ‘terugbrengen met’ 95%, olie moet omlaag met 62% en en gas met 42%. ¹²⁸ 

Op het pad van de energie-transitie liggen verschillende obstakels:

1. Het gebruik van fossiele energie blijft hoog

Verwacht wordt dat de vraag naar olie blijft stijgen. Het aanbod wordt ook groter. ¹²⁹ Vanaf het midden van dit decennium zou de vraag naar fossiel langzaam gaat dalen, tot 2050. ¹³⁰ Energieanalist Cyril Widdershoven gaat ervan uit dat de wereldwijde vraag naar fossiele brandstoffen tot 2045 nog zeker blijft stijgen. ¹³¹ 

2. Er is veel meer duurzame energie nodig
Hoewel het aanbod sneller groeit dan ooit, is er meer versnelling nodig om het doel voor 2030, te halen, wat in Parijs is afgesproken. ¹³² 

3. Te weinig grondstoffen voorradig
De noodzakelijke grondstoffen voor duurzame energie opwekking zijn lang niet voldoende beschikbaar. ¹³³ 

4. Weinig vooruitgang in elektriciteit
Elektriciteit maakt nog maar 20% uit van de totale hoeveelheid energie die samenleving verbruikt. Dat aandeel groeit maar langzaam, zo’n 2% per 10 jaar. ¹³⁴ Om de doelen van Parijs te halen moet dit veel sneller gaan.

5. Bepaalde eigenschappen van fossiel zijn moeilijk te vervangen
De hoge temperatuur bijv. die met kolen, olie of gas bereikt kan worden, is niet eenvoudig met niet-fossiele brandstoffen te realiseren. ¹³⁵ 

6. De vraag naar energie neemt toe
De wereldwijde vraag naar energie stijgt met 1% per jaar, is de verwachting. ¹³⁶ Volgens de OPEC zal dat die in 2045 ruim 20% hoger liggen. ¹³⁷ 

7. Politiek werkt onvoldoende mee
Het politieke klimaat en de acties van regeringen zijn onvoldoende om het verbruik van fossiele brandstoffen snel te beperken. ¹³⁸ 

8. Technologie en infrastructuur onvoldoende
Zowel technologie als infrastructuur moeten veel meer ontwikkeld worden. ¹³⁹ 

9. Ontoereikende financiering
Er wordt onvoldoende geïnvesteerd in duurzame energie. ¹⁴⁰